Hoe kies ik een massagetafel?

Opleiding ‘Eerste hulp bij heesheid met stemmassage’ voor de zang coaches van VocalCenter bij THIM hogeschool. Met docenten Dennis Kox (KNO arts), Jorrit van der Kooij ( logopedist), Ruud Maas (manueel therapeut) en ikzelf!

Als orofaciaal fysiotherapeut mag ik de komende weken een bijdrage leveren aan kennis en vaardigheden van massage in het hoofd- en halsgebied. Ontzettend leuk, maar ook een enorme uitdaging om dit te mogen doen. Het is namelijk een enorm enthousiaste groep met veel vragen. Een van de vragen is: waar moet je nou eigenlijk op letten bij de aanschaf van een (verstelbare) massagetafel? Ik ben er even ingedoken en heb het op een rijtje gezet.

Lees hieronder de tips en aandachtspunten bij de aanschaf en gebruik van een massagetafel of behandelbank.

Vast of flexibel
Heeft de massagetafel een vaste plek waar hij altijd blijft staan? Moet hij tussentijds opgeruimd worden of neem je de massagetafel mee naar een andere locatie?

• Werk je op een vaste locatie?
  Investeer niet alleen in het comfort van de patiënt maar vooral in die van jezelf; een electrische tafel kun je helemaal op jezelf, de handgreep en de patiënt afstemmen. Dit is de investering waard!
• Moet je de tafel opruimen of neem je de tafel mee?
  Let erop dat de tafel makkelijk inklapt. Niet te zwaar is, een goede draagtas heeft en in je auto of kast past! Verder gelden de onderstaande tips:

Lengte
Over het algemeen is een massagetafel ongeveer 190 centimeter lang. Een prima lengte, zeker als je met een hoofdsteun werkt. Maar als je voeten of het hoofd behandelt kan een (te) lange tafel deze lichaamsdelen juist moeilijk bereikbaar maken.

Breedte
Een beetje afhankelijk van je eigen lengte en je behandeldoel kun je hierin varieëren. Een breedte van 60 centimeter is meestal al voldoende. Ga je meer naar ontspannings of wellness massage worden tafels gebruikt die breder zijn; 70 is waarschijnlijk het meest gebruikt maar ze gaan tot ongeveer 79 cm.

Breder is prettiger voor de patiënt. Maar zorg er altijd voor dat de massagetafel voor jou niet te breed is; kun je rechtopstaand het midden halen met je hand is een goed criterium. Anders moet je teveel voorover buigen; dit maakt jou instabiel waardoor je niet goed kracht kunt zetten en het geeft rugklachten. Werk je op een (te) brede tafel? Je kunt de patiënt ook vragen even dichterbij te komen.

Hoogte van de massagetafel – het belangrijkste
Beginners zetten de tafel vaak te hoog. Daarmee ga je masseren vanuit je schouders ipv uit de benen –Vanuit de armen masseren is voor de patiënt minder fijn en geeft snel klachten aan de masseur. Niet doen dus. Wat dan wel?
De stelregel is: sta rechtop met je armen langs je lijf en maak je handen tot een vuist. Je vuist is de hoogte waarop de massagetafel op de juiste hoogte staat.

Maar dit is niet gebeiteld in steen.
Het hangt af van jouw werkhouding; staand of zittend. De handgreep die je wilt toepassen; kneden met druk of effleurage. En het hangt af van je patiënt; een buikige klant komt meer omhoog en vraagt om een lagere tafel. En een kind of iemand met een slank postuur mag wat hoger (max 5 cm).

Kussenstof en -dikte
De dikte van de bekleding bepaalt niet alleen het comfort van het matras. Het is met name de samenstelling van materialen en het aantal lagen. Het meest gebruikte materiaal voor het matras is schuimrubber. Als deze laag dunner is dan vijf centimeter voelt de massagetafel al snel als te hard aan.

Wanneer je naar de bekleding kijkt, kijk dan niet naar de kleur – dit doet er eigenlijk niet toe; je doet hier namelijk een hoeslaken over. Let vooral op het materiaal en afwerking. PU-vinyl gaat langer mee. Bij de goedkopere massagetafels wordt vaak PVC gebruikt, een materiaal dat harder aanvoelt.

*Tips*
* Wil je meer ligcomfort voor de patiënt, leg dan een vacht op de tafel. Geen echt schapenwol dat kun je niet goed wassen. En natuurlijk onder de hoeslaken.
* Ook een electrische deken onder het hoeslaken kan bijdrage aan warmte en comfort van de patiënt zonder dat de kamertemperatuur omhoog gaat.

Hoofdsteun versus gezichtsuitsparing
Welke keuze je maakt hangt af van de massages die je geeft en vooral de positie waarin jouw patiënt meestal ligt.

• Ligt de patient meestal op de rug?
  Dan is een hoofdsteun eigenlijk overbodig. Eigenlijk alleen maar ballast die je moet dragen of verstellen. Kies dan voor een gezichtsuitsparing.  let er dan op dat het hoofdgedeelte een negatieve hoek kan maken.  Als patienten dan toch (even) op de buik liggen is dat prettiger en zonder de nekwervels of het kaakgewricht onnodig te belasten. De behandelbank kan zonder hoofdsteun iets langer zijn.
• Ligt jouw patiënt meestal op de buik?
  Dan wordt een hoofdsteun – met verstelmogelijkheden – prettiger gevonden dan de gezichtsuitsparing (gat in de tafel). Let daarbij ook op de stof en vorm van het hoofdsteunkussen. Er zijn hoofdsteunkussen op de markt met traagschuim die de vorm van het gezicht aannemen. Bespaar hier zeker niet op en ga vooral ook zelf even proefliggen.

Draagvermogen van een massagetafel
Een normale massagetafel kan ongeveer 200 kilo dragen en dat is in de meeste gevallen wel voldoende.
Zit je tijdens de massage zelf ook op de tafel of pas je stevige en dynamische massagetechnieken toe? Dan adviseer ik een draagvermogen van minimaal 300 kilo. Hoe zwaarder de bank kan dragen hoe steviger; het zegt iets over  kwaliteit van de gebruikte materialen, verbindingen en scharnieren.

Het onderstel van de massagetafel
Een houten onderstel heeft meerdere voordelen die niet opwegen tegen een aluminiumonderstel. Hout is stabieler en geeft ook bijna nooit een piepend geluid tijdens het masseren. Een massagetafel met beukenhout is kwalitatief goed en deze houtsoort wordt ook veel gebruikt in de meubelindustrie.
Zitten er veel knoesten in het hout? Dit wijst op een mindere kwaliteit, dus het is zeker verstandig om daarop te letten.

Verstelbaarheid van de poten
Let op de minimale en maximale hoogte van de tafel. Kun je er bijvoorbeeld ook zittend aan werken? Hoe ver zitten de verstel mogelijkheden uit elkaar – anders is het soms toch net te hoog of net te laag voor jou en je patient. Heeft het een goed klik/sluitsysteem? Dit is van belang voor de veiligheid van de patiënt maar ook het gemak met opzetten of verstellen tijdens de behandeling.

Het gewicht van de massagetafel
Tafels met een rugleuning en massagetafels met een dikker matras wegen vaak ruim 20 kilo of meer. Wanneer je de massagetafel vaak meeneemt naar een locatie is dat niet echt handig. Een lichtere massagetafel van rond de 15 kilo is voor de meeste mensen prima te tillen. De meeste tafels worden geleverd met een draagtas, dit maakt het vervoer makkelijker. Er zijn ook (zwaardere) massagetafels met een trolley.

Accesoires

• Hoeslaken
  Een hoes biedt extra comfort en hygiëne en beschermt bovendien de bekleding van uw massagetafel. Zorg dat je de juiste hoes bij uw massagetafel kiest zodat deze goed om de massagetafel sluit. Te klein dan ligt de patient op plastic. Te groot dan rimpelt het onder de patient. Je hebt ook hoeslakens met gezichtsuitsparing. Tafelhoeslakens bestaan in badstof en katoen, waarbij badstof doorgaans iets prettiger aanvoelt.
• Armsteun
  De armsteun aan de zijkant wordt vaak gebruikt bij de smallere massagetafels. Wanneer je massagetafel breed genoeg is, is de armsteun overbodig. Een armsteun die je aan het hoofdeinde van de tafel kan plaatsen, kun je zien als een niet-noodzakelijke accessoire. In de praktijk komt het er vaak op neer dat je dit niet gebruikt. Zeker niet als je de tafel steeds moet verplaatsen.
• Knie- of voetenrol
  Voor ontspannen liggen kan een knierolletje (ruglig) of enkelrol (buiklig) eigen niet ontbreken. Je hebt ze in vele vormen en maten. Afhankelijk van het soort massage dat je (meestal) geeft kun je een dikke of juist een dunnere kiezen.
• Zadelkruk
  Een zadelkruk is erg fijn als je vaker zittend masseert. Net als bij een massagebank zijn er vele aspecten waarop moet letten in het gebruik en bij de aanschaf. Gelukkig heb ik daar ook al eens een blog over geschreven.

Veel plezier met masseren!