Duizeligheid & BPPD
Duizeligheid komt heel veel voor en is meestal niet ernstig of levensbedreigend. Mensen die er aan lijden vinden het erg vervelend. Het kan je enorm beperken in het dagelijks leven.
Wat is duizeligheid?
In het algemeen wordt onder duizeligheid een gevoel dat de positie van lichaam of hoofd niet klopt in relatie tot de omgeving. De sensatie die je ervaart kan nogal verschillen. Het kan gaan om draaierigheid, zweverigheid, het gevoel alsof de wereld om je heen draait of het idee dat je zelf rond tolt. Hierbij kan het gevoel bestaan dat je gaat vallen. Verder kunnen er verschijnselen zijn, zoals angst, transpireren, misselijkheid en braken.
Evenwichtsorgaan
Normaal gesproken krijgt ieder mens voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie die het lichaam daarbinnen inneemt. Die informatie is afkomstig van de volgende deelsystemen:
– Het evenwichtsorgaan (vestibulair systeem); dit ligt in het rotsbeen en vormt met het binnenoor het slakkenhuis. Het evenwichtsorgaan is gevoelig voor veranderingen van de stand van het hoofd.
– De ogen; als je de ogen sluit is lopen of stilstaan moeilijker.
– Het gevoel in de spieren en pezen; dit noemen we propriocepsis. Signalen uit de benen en de nek geven informatie over de stand van het lichaam en van het hoofd ten opzichte van het lichaam.
Al deze informatie wordt verwerkt in de hersenstam en de kleine hersenen. Van daaruit gaan prikkels naar de spieren van het lichaam, zodat iemand zijn houding kan aanpassen en zijn evenwicht bewaart. Er gaan ook signalen met informatie naar de grote hersenen waar het bewustzijn zit. Als daar verkeerde of nog niet bekende signalen binnenkomen, ontstaat het gevoel van duizeligheid. Duizeligheid is in feite de ervaring van een gevoel dat op zichzelf niet gemeten kan worden.
Oorzaken van duizeligheid
Duizeligheid kan meerdere oorzaken hebben;
- slijtage, schade of een ontsteking aan het evenwichtsorgaan of oor (vestibulair systeem)
- lage bloeddruk of stoornis in de doorbloeding van de kleine hersenen,
- gespannen nek- en kauwspieren of verminderde functie van de nekwervels veroorzaken wel eens duizeligheid (cervikogene duizeligheid).
- dysfunctionele ademhaling zoals hyperventilatie,
- depressiviteit of angst (emoties en stress)
- sommige vormen van migraine geven als bijverschijnsel duizeligheid
- gebruik van medicatie, alcohol of drugs kan ook van invloed zijn.
Hieronder vind je een toelichting op veelvoorkomende vormen van duizeligheid
BPPD (Benigne Paroxismale Postitie Duizeligheid)
Deze vorm van duizeligheid wordt ook wel draaiduizeligheid of positieduizeligheid genoemd en wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat er een soort gruis of kristallen ontstaan in de kanalen van het evenwichtsorgaan. Zij geven hiermee onjuiste, verwarrende informatie door aan het brein waardoor je duizelig wordt.
Deze vorm van duizeligheid komt vaak voor. Het kenmerkt zich doordat het opkomt bij bewegingen van het hoofd. Zoals bij bukken, omhoog kijken, gaan liggen, omdraaien in bed of juist bij opstaan. Het duurt soms even voor je duizelig wordt. De aanval duurt meestal niet lang, seconde tot minuten, maar kan best hevig zijn. Soms gaat het samen met misselijkheid of zweten.
Neuritis Vestibularis
Bij neuritis is er sprake van een ontsteking aan de zenuw van het evenwichtsorgaan. Als gevolg hiervan is er gedeeltelijke of volledige uitval van een evenwichtsorgaan. Je voelt je dan behoorlijk duizelig met soms bijkomende misselijkheid. Dit kan een paar dagen duren. Daarna kun je er toch nog wat last van hebben. Deze restklachten zijn met vestibulaire habituatie training te behandelen.
Ziekte van Ménière
De ziekte van Ménière kenmerkt zich door duizeligheid, verminderd gehoor en soms oorsuizen of een vol gevoel in het oor. De aanvallen van duizeligheid kunnen minuten, uren of dagen duren en meestal bent je daarbij misselijk. De diagnose en behandeling vindt plaats door een (KNO-)arts. In de periode tussen de aanvallen door kan een orofaciaal fysiotherapeut je evenwicht en balans verbeteren zodat je je tussentijds wel beter en stabieler voelt.
Cervicogene Duizeligheid
Deze duizeligheid komt door een vorm van bewegingen van je nek. Je voelt je licht in je hoofd en onstabiel. Pijn in de nek, misselijk of wazig zien komen daarbij regelmatig voor. De duizeligheid kan minuten tot uren duren. Behandeling van deze duizeligheid zal zich richten op verbeteren van de nekfunctie (soms samenwerking met de manueeltherapeut) en verminderen van spierspanning in dit gebied.
Onderzoek en behandeling van duizeligheid
Diagnose en behandeling gebeurd meestal door een arts of neuroloog. De symptomen en oorzaken, en daardoor ook de behandeling van duizeligheid, verschillen sterk van elkaar. Veruit het belangrijkste deel van het onderzoek is je eigen verhaal. Op grond daarvan kan vaak al vermoed worden wat de oorzaak van de duizeligheid (geweest) is en welk onderzoek eventueel nog verricht moet worden.
De behandeling van duizeligheid is verschillend; meestal krijg je medicatie van een arts.
Als orofaciale fysiotherapeut kan ik je helpen om – een deel van – je duizeligheid en je klachten te verminderen door advies en leefregels, repositie manoeuvres en oefeningen om je evenwicht te verbeteren of je hersenen te laten wennen aan de situatie. Wil je meer weten over de behandeling? Klik hier.